In deze tijd wordt het dagelijks leven beïnvloed door het coronavirus SARS-CoV-2 en de ziekte COVID-19 die het virus veroorzaakt. Het covidvirus heeft echter ook invloed op onze taal. Zo zijn er nieuwe woorden ontstaan en hebben bestaande woorden een extra betekenis gekregen. Onlangs wees iemand me op het coronawoordenboek van de Taalbank, waarin deze nieuwe woorden worden verzameld.
Sommige woorden uit het coronawoordenboek kennen de meeste mensen wel, maar andere zijn nog niet zo bekend. Daarom zijn alle woorden die zijn ontleend aan het coronawoordenboek, de eerste keer dat ze in dit blog worden gebruikt, onderstreept.
Het covidium
Het tijdperk waarin we nu leven, heet het covidium, oftewel het coronatijdperk.
Dan heb je ook nog het precovidium. Dat klinkt misschien als een anticonceptiemiddel, maar is eigenlijk een verwijzing naar de goede oude tijd waarin nog niemand van het coronavirus had gehoord. Oftewel de tijd voordat in de virusstad Wuhan iemand een op de markt gekocht beest opat, om een tijdje later kuchend over straat te lopen en nietsvermoedend een pandemie te veroorzaken.
De tijd na het covidium heet het postcovidium. Even voor de duidelijkheid: het wordt ‘post’ komt in dit geval uit het Latijn en betekent ‘na’ en is dus geen aansporing om brieven of ansichtkaarten met coronavirussen te gaan versturen. Waarschijnlijk gaan we in het postcovidium massaal op vouchervakantie.
Virusverspreiding
Tot er groepsimmuniteit of een vaccin tegen het coronavirus is, zijn er maatregelen van kracht om de virusverspreiding te remmen. We willen immers geen infectielawine. Die hebben we namelijk al gezien toen veel mensen van wintersport terugkwamen.
Daarom moeten we ellebooghoesten en –niezen en de handhygiëne in acht nemen. En wie naar buiten gaat kan last krijgen van snotter– en/of snuitschaamte.
In winkels zijn kuchschermen geplaatst, wordt een deurbeleid gehanteerd en is een coronaprotocol van kracht.
Ondertussen ontstaat in sommige landen een maskercultuur en doet de coronamode zijn intrede. Je moet er natuurlijk wel leuk uit blijven zien, ook als je een mondkapje en handschoenen draagt.
In het ziekenhuis lopen medewerkers die coronapatiënten behandelen rond in een lichaamscondoom of andere beschermende kleding. En op het moment dat er schaarste ontstaat aan bijvoorbeeld ic-bedden, komt de reddingsbootethiek om de hoek kijken. Aan de hand daarvan bepalen medici wie wel en wie geen behandeling krijgt.
Lockdown
Tijdens de lockdown of quarantaine staat ons sociale leven een beetje stil en moeten we ons thuis zien te vermaken.
Wie geen thuizenaar is en met zijn of haar partner een huishouden vormt, kan zich vermaken met lockdownseks. Indien dat leidt tot gezinsuitbreiding (nogmaals, het precovidium is geen middel om dat te voorkomen), dan behoort de coronababy tot de coronials, of generatie C. Wie geen partner heeft, kan overigens last krijgen van huidhonger. En nee, dat is geen vorm van kannibalisme.
Wie al kinderen heeft, kan -zoals wij ook al een aantal keer hebben gedaan- op berenjacht gaan. Uiteraard wel met inachtneming van de coronamaatregelen.
Je kunt je natuurlijk ook bezighouden met een lockdownhobby. Dat kan een nieuwe hobby zijn of een oude die je nieuw leven inblaast. Mijn lockdownhobby’s zijn bijvoorbeeld het bijhouden van deze website, schrijven, fotografie en mijn modelspoorbaan.
Aangezien de kappers gesloten zijn en niet iedereen zit te wachten op een matje dat in de jaren ’80 van de vorige eeuw populair was, plegen mensen ook haarakiri. Dat is het moedwillig ruïneren van een kapsel door het zelf te knippen of dat door de partner te laten doen.
En we zijn natuurlijk allemaal zijlijnviroloog geworden!
De anderhalvemetersamenleving
Iedereen heeft inmiddels wel gehoord van de anderhalvemetersamenleving. Dat is de samenleving die zo is ingericht dat we overal waar we komen, zoveel mogelijk ten minste anderhalve meter afstand kunnen bewaren.
Om toch nog enigszins contact te houden met andere mensen dan de vaste huisgenoten, kunnen we op stoepbezoek, balkonbezoek of raambezoek gaan. Dat laatste is overigens iets anders dan wat sommige mensen op de Wallen doen. Dat type raambezoek is even niet toegestaan en als het al zou mogen, moet je wel heel groot geschapen zijn om niet binnen de corona-afstand te komen.
Ook worden er drive-byverjaardagen gevierd, waarbij familie of vrienden de jarige feliciteert, terwijl ze langsrijden. Een vriendelijke vorm van een drive-by shooting dus.
Er vinden overigens ook hekgesprekken plaats, waarbij buren of anderen op anderhalve meter van elkaar staan met een hek tussen hen in. Dan is het natuurlijk wachten op de schuttingwoorden die over dat hek heen vliegen.
Covidioten
Er zijn helaas ook covidioten die de ernst van de coronapandemie nog niet echt begrijpen.
Zo stond er op Woningsdag verderop in de straat bij ons een grote groep mensen dicht op elkaar op de stoep, elkaar high-fives te geven en druk te praten. Blijkbaar dachten ze dat het in een anderhalvemetersamenleving de bedoeling is om de hele samenleving binnen anderhalve meter te laten staan. Misschien moet ik toch maar even een briefje met de link naar het coronawoordenboek in hun brievenbus stoppen.
En ook bekend zijn natuurlijk de covidioten die graag een lockdownparty bezoeken.
Slotwoord
Kortom: hoe ernstig het ook is, de coronacrisis verrijkt onze taal. Natuurlijk zijn er nog veel meer nieuwe woorden bijgekomen, maar het voert te ver om het volledige coronawoordenboek in een enkel blog te verwerken.